1. Đặc thù chung của ngành vàng bạc đá quý
a. Doanh thu cao nhưng biên lợi nhuận thấp
Doanh thu 1.000 tỷ/năm nghe lớn, nhưng thực chất vàng là hàng hóa có giá trị đơn vị rất cao, nên chỉ cần nhập vài chục kg là doanh thu đã nhảy vọt.
Lãi gộp chỉ 100.000–200.000 đồng/chỉ, có khi còn thấp hơn nếu nhập qua đầu mối.
Tỷ suất lợi nhuận ròng (ROI) thực tế chỉ 0,5–1,5%/vòng hàng, thậm chí có thời kỳ còn thấp hơn.
Ví dụ minh họa:
Vốn nhập 15.000.000/chỉ
Lãi 100.000/chỉ → lợi nhuận = 0,66%
→ Một ngành khác lãi 10–20%/vòng, trong khi vàng chưa đến 1%.
2. Cơ chế mua – bán và lý do khó kiếm lãi
a. Không phải lúc nào cũng mua của dân rồi bán ngay cho dân
Nếu mua được hàng của dân giá thấp hơn, đúng là có biên chênh tốt hơn.
Nhưng phần lớn hàng phải nhập từ đầu buôn, giá cao hơn, nên lãi chỉ còn vài chục đến trăm nghìn/chỉ.
b. Hàng tồn kho biến động theo giá vàng
Vàng lên → có lời
Vàng xuống → lỗ ngay lập tức
Rủi ro giá biến động trong từng giờ, không phải từng tháng.
Ví dụ:
Hôm qua nhập 100 lượng giá 75 triệu/lượng
Sáng nay giá rơi còn 74 triệu
→ Lỗ ngay 100 triệu, dù chưa kịp bán.
3. Rủi ro trong hoạt động kinh doanh
a. Rủi ro giá
Biến động mạnh nhất trong thị trường hàng hóa tiêu dùng.
Khó phòng ngừa vì Việt Nam không có thị trường phái sinh vàng.
b. Rủi ro giả – kiểm định – sai tuổi
Chỉ cần sai lệch hàm lượng 1–2% là mất uy tín, mất khách.
Hàng giả công nghệ cao ngày càng tinh vi.
c. Rủi ro an ninh – trộm cắp – cướp giật
Tài sản nhỏ – giá trị cao → chi phí an ninh lớn.
d. Rủi ro pháp lý – thuế
Sai sót nhỏ trong sổ sách cũng có thể dẫn đến rủi ro pháp lý lớn.
Nhiều quy định về hóa đơn, niêm yết giá, quản lý nguồn gốc.
4. Nhu cầu vốn rất lớn
Vốn quay vòng phải tính bằng tỷ, không phải triệu.
Cửa hàng nhỏ cũng phải ôm hàng vài chục tỷ.
Chi phí:
Thuê mặt bằng trung tâm
Trang thiết bị an ninh
Nhân sự tay nghề cao
Lãi vay (nếu có)
→ Nhiều tiệm vàng mở vài năm rồi đóng cửa là vì không chịu nổi chi phí + rủi ro giá.
5. Tâm lý xã hội & sự hiểu lầm về ngành
Nhiều người thấy doanh thu lớn → nghĩ “làm vàng là giàu”.
Nhưng họ không thấy:
Biên lãi nhỏ
Rủi ro giá cực lớn
Chi phí khổng lồ
Áp lực an ninh – pháp lý – trách nhiệm uy tín
Khi xảy ra biến cố, dư luận lại dễ quy kết, thậm chí hả hê. Điều này xuất phát từ tâm lý ghen tị theo kiểu “vì họ giàu hơn mình”, chứ không hiểu bản chất ngành.
---
6. Bài học chung khi nhìn vào ngành vàng bạc
1. Không ngành nào dễ kiếm tiền.
2. Doanh thu lớn ≠ lãi lớn.
3. Tinh thần “thổi tắt ngọn nến người khác không làm nến mình sáng hơn” rất đúng.
4. Cơ quan chức năng sẽ xử lý theo đúng mức độ vi phạm – không ai thoát được nếu sai, và cũng không ai đáng bị hả hê khi gặp biến cố.